Samenwerken lijkt soms wel het modewoord van deze tijd. Ook lijkt samenwerken soms meer een doel in plaats van een middel. Tegelijk is samenwerken ook een noodzaak voor veel organisaties. Vergaande specialisatie binnen organisaties maakt dat men snel de hulp van andere organisaties van specialisten moet inroepen. Complexe vraagstukken vergen sowieso veel samenwerkende specialisten. De wijze van samenwerken kan evenwel verschillen.
Klassiek is die van opdrachtgever en opdrachtnemer waar een dienst of product word geleverd tegen vergoeding (de transactionele samenwerking). Veel organisaties gaan een stapje verder en kiezen voor functionele samenwerking waarbij ze samen elkaar versterkende en aanvullende diensten op specialistische kennis inbrengen. Organisaties die samen ondernemen en innoveren kiezen voor een ondernemende samenwerking. Binnen de omgevingswet kiezen overheden voor een interbestuurlijke samenwerking op basis van een bestuursakkoord.
Veel gemeenschappelijke uitvoeringsdiensten werken samen om kennis te delen en schaalgrootte te benutten. Regionaal wordt veelal samengewerkt omdat daar lokale meerwaarde ontstaat.
Zo kent elke samenwerking haar eigen onderliggende doelen. Gedeelde ambitie, een professionele organisatie van de samenwerking, verkregen langs een betekenisgevend proces zijn minimale voorwaarden voor succes. Bovendien onderling vertrouwen in de relatie draagt sterk bij aan de robuustheid en kansrijkheid van een samenwerking. Onderaan de streep moet er altijd voldoende meerwaarde voor de deelnemer zijn om deze bereid te vinden samen te gaan en blijven werken. Samenwerken is daarmee zeker niet belangenloos.